Antropologia kultury, ćwiczenia, 19.01.11

Mary Douglas – czystość i zmaza przy ksero. Jedna z najważniejszych antropolożek. Dość późno została przetłumaczona. Autorka była ortodoksyjną katoliczką, wychowaną w szkole katolickiej o ostrej dyscyplinie. Co mogło wpłynąć na jej przedmiot padania. Badała kulturę plemienną ludu lele.

Koncepcja brudu u Mary Douglas.

Co to jest nieczystość?

·         <<Nie ma nic takiego, jak „brud absolutny”, istnieje on tylko w oku patrzącego. >> - zależy to od kultury.

·         Odrzucenie materializmu medycznego – że żydzi nie jedli świńskiego mięsa, bo jest tam dużo pasożytów, a w ten sposób ich kultura wyprzedziła odkrycia medyczne. Lub by nie żenić się z kuzynami.

·         Jest to coś nie na swoim miejscu.

·         Tam gdzie brud – tam system.

·         Brud – uboczność klasyfikowania i porządkowania. Tam gdzie brud jest system. Jest to produkt uboczny systematycznego klasyfikowania i porządkowania rzeczy.

·         Brud jest anomalią

·         Aberracją

Kontrola fizyczna – eliminacja. Douglas – zabicie koguta, co pieje w nocy. Kogut ma piać nad ranem. Mamy do czynienia z aberracją, burzeniem porządku.

Unikanie – tabu. D. analizuje Księgę Kapłańską i zastanawia się, czemu nie można jeść jakiś rzeczy, bo są obrzydliwe. Nieczyste – niedoskonałe przedstawicielstwo swoich klas.

Świętość

·         Doskonałość

·         Zachowanie porządku stworzenia w jedzeniu

·         Co jedzone, nie może być składane w ofierze

Ciało jest metaforą społeczeństwa i podlega społecznej kontroli. Groźne są obrzeża tego ciała oraz otwory, które polegają społecznej kontroli jako te, które komunikują się ze światem. Tabu pokarmowe, seksualne, związane z wydalaniem.

Im silniejsza kontrola społeczna, tym silniejsza kontrola nad ciałem. Trzeba się kontrolować. I reglamentować „użycie” otworów. Lalki nie mają żadnych otworów.

Czym  jest wstyd i wstręt?

W sytuacji niekomfortowej. Wszelkie przekroczenie granic kategorialnych wiąże się ze wstydem. Wszystko co dotyczy tabu i jest wykroczeniem wiąże się ze wstydem.

Wstręt – odczuwamy wobec rzeczy nieczystych. Synonimy: abominacja i repulsja.

Społeczna niechęć do homoseksualistów wytłumaczona na podstawie M. Douglas:

·         Gej – największe zagrożenie. Jest zaburzeniem, aberracją i czymś nienormalny. Zaburzeniem porządku kategorialnego.

·         Mężczyźni są rozpustni, to przechodzi na gejów, kobiety nie. Kobiety są groźne jeśli chodzi o adopcję.

·         Łamanie porządku świata

·         Metafizyczny niepokój 0 nie wiadomo co z nim zrobić w społeczeństwie

·         Co się mówi o gejach? Przykleja im się etykietkę zagrożenia. Kategoria „ohydności”.

·         Odróżnienie od homo- społecznych i homo – erotycznych.

·         „otwory” wykorzystywane niezgodnie z przeznaczeniem, to budzi społeczną wyobraźnię

·         Otoczka kryminalna – zagrożenia

·         Narzucanie się siłą ze swoją rozwiązłą seksualnością

·         Za jednym wykroczeniem idą inne

J. Butler – płeć jest czymś względem. Gender jest imitacją, dla której nie istnieje oryginał.