[ Pobierz całość w formacie PDF ]
CIA
Ł
O CZ
Ł
OWIEKA 7
L
Mózg
Ludzki mózg jest cz
ê
sto nazywany
biokomputerem - biologicznym",
poniewa
¿
jest cz
êœ
ci
¹
materii
¿
ywej, a komputerem", poniewa
¿
potrafi zbiera
æ
, przetwarza
æ
, ma-
gazynowa
æ
i porz
¹
dkowa
æ
infor-
macje w
ł
a
œ
nie tak, jak komputer.
biologiczny komputer
-
WIDOK Z PRZODU WIDOK Z GÓRY
dot
¹
d samodzielnie my
œ
le
æ
czy wyci
¹
ga
æ
wnio-
ski. odczuwa
æ
emocje, jak mi
ł
o
Ͼ
, gniew i strach,
czy te
¿
marzy
æ
. Co prawda komputer jest w sta-
nie wykonywa
æ
osza
ł
amiaj
¹
ce operacje matema-
tyczne, jednak nie zaprojektuje samochodu, po-
jazdu kosmicznego czy wie
¿
owca, nie napisze
wiersza ani nie nakr
ê
ci filmu. Po drugie, funkcjo-
nowanie mózgu nie opiera si
ê
wy
ł¹
cznie na im-
pulsach elektrycznych, jak to si
ê
dzieje w przy-
padku komputera, ale tak
¿
e chemicznych.
Zwi
¹
zki chemiczne bior
¹
udzia
ł
w przekazywa-
niu informacji w obr
ê
bie samego mózgu, a tak
¿
e
w wysy
ł
aniu informacji na zewn
¹
trz.
Ludzki mózg jest mi
ê
kk
¹
, szaroró
¿
ow
¹
tkank
¹
.
w kszta
ł
cie olbrzymiego orzecha w
ł
oskiego,
o mocno pofa
ł
dowanej i pomarszczonej po-
wierzchni. Mózg m
ê¿
czyzny wa
¿
y
œ
rednio
A Kora mózgo-
wa stanowi ze-
wn
ê
trzn
¹
cz
êœæ
mózgu. Dwie pó
ł
kule
s
¹
po
ł¹
czone cia
ł
em
modzelowatym.
hocia
¿
powy
¿
sze porównanie daje pewne
wyobra
¿
enie o tym. jak z
ł
o
¿
on
¹
prac
ê
wy-
.
ykonuje mózg. jest ono tylko cz
êœ
ciowo
prawdziwe. Po pierwsze, mózg ma wi
ê
ksz
¹
po-
jemno
Ͼ
i wi
ê
ksze mo
¿
liwo
œ
ci przetwarzania da-
nych. Na przyk
ł
ad
¿
aden komputer nie mo
¿
e jak
WIDOK Z TY
Ł
U
Cz
êœ
ci cia
ł
a
w skali odpowiadaj
¹
-
cej ilo
œ
ci przypo-
rz
¹
dkowanych im
neuronów. Ci
¹
g
ł
e
linie odnosz
¹
do ob-
szarów motorycz-
nych, linie przerywa-
ne - obszarów
zmys
ł
owych.
OBSZARY
ZMYS
Ł
OWE
I MOTORYCZNE
W MÓZGU
r
Œ
cie
¿
ka
nerwów
motorycznych
2b
4
'
Œ
cie
¿
ka
nerwów
zmys
ł
owych
22
1*
21
28
5
20
A Impulsy w
ê
druj
¹
-
ce rdzeniem kr
ê
go-
wym do mózgu: ból
i dotyk (kol. czerwo-
ny); wra
¿
enia prze-
sy
ł
ane przez mi
êœ
nie
(kol. niebieski).
i:
,
31
Obszar motoryczny
CZ
ʌ
CI CIA
Ł
A
1
.
Narz
¹
dy wewn
ê
trzne
I
18. Ma
ł
y palec
19. D
ł
o
ñ
20. Nadgarstek
21. Przedrami
ê
22.
Ł
okie
æ
23. Rami
ê
24. Bark
25. Szyja i g
ł
owa
26. Korpus
27. Biodro
28. Kolano
29. Noga
30. Kostka
31. Stopa
32. Palce u stóp
33. Wydawanie g
ł
osu
34. Wydzielanie
œ
liny
35.
¯
ucie
2
.
Potykanie
3
.
Gard
ł
o
4
.
J
ê
zyk
5
.
Szcz
ê
ka (z
ê
by i dzi
¹
s
ł
a)
6
.
Dolna warga
7
.
Wargi
8
.
Górna warga
9
.
Twarz
10. Nos
11. Oko (ga
ł
ka oczna
powieka)
12. Brew
13. Szyja
14. Kciuk
15. Palec wskazuj
¹
cy
16. Palec
œ
rodkowy
17. Palec serdeczny
I
Obszar zmysfowy
Œ
RODEK MÓZGU
34
21
7 MÓZG - BIOLOGICZNY KOMPUTER
formacje wysy
ł
ane przez d
ł
o
ñ
, która dotkn
êł
a
gor
¹
cej powierzchni, b
ê
d
¹
nap
ł
ywa
ł
y o wiele
szybciej ni
¿
sygna
ł
y wysy
ł
ane przez ucho od-
bieraj
¹
ce, na przyk
ł
ad
œ
piew ptaka. W ten sposób
mózg mo
¿
e zadecydowa
æ
, która informacja ma
wi
ê
ksze znaczenie dla organizmu.
Impulsy nerwowe przemieszczaj
¹
si
ê
w mózgu
z pr
ê
dko
œ
ci
¹
do 400 km/godz. Co sekund
ê
przez
jeden neuron mo
¿
e przej
Ͼ
200 impulsów.
W przeciwie
ñ
stwie do komputera
,
który mo
¿
emy
wy
ł¹
czy
æ
, mózg jest nieustannie aktywny. Nawet
podczas snu 50 milionów impulsów przep
ł
ywa
z i do mózgu co sekund
ê
, co wymaga tyle energii.
co praca 10-watowej
¿
arówki.
Po
ł¹
czenia chemiczne
W przekazywaniu impulsów pomagaj
¹
pewne
zwi
¹
zki chemiczne, podobnie mózg ma do pomo-
cy specyficzne substancje. Nazywamy je hormo-
nami. Spe
ł
niaj
¹
funkcj
ê
s
ł
u
¿
b pocztowych orga-
nizmu. W organizmie mo
¿
na wyró
¿
ni
æ
ponad 30
ró
¿
nych rodzajów hormonów produkowanych
przez gruczo
ł
y wydzielania wewn
ê
trznego, jak
trzustka, tarczyca, jajniki czy j
¹
dra. Gruczo
ł
y wy-
dzielaj
¹
hormony do krwiobiegu, który dostarcza
je w odpowiednie miejsce.
Podczas gdy impulsy nerwowe szybko si
ê
przemieszczaj
¹
i maj
¹
natychmiastowe dzia
ł
anie.
hormony wywo
ł
uj
¹
wolne, d
ł
ugotrwa
ł
e zmiany,
jak wzrost, rozwój narz
¹
dów p
ł
ciowych oraz ma-
gazynowanie i wykorzystanie energii pobieranej
z po
¿
ywienia. Wszystkie gruczo
ł
y wydzielania
wewn
ê
trznego znajduj
¹
si
ê
pod wp
ł
ywem gru-
czo
ł
u przysadki. Ta maj
¹
ca wielko
Ͼ
ziarnka
grochu struktura, le
¿¹
ca u podstawy mózgu, dzia-
ł
a jak system operacyjny albo program g
ł
ówny
komputera. Kieruje prac
¹
innych gruczo
ł
ów.
lub
w
ł¹
czaj
¹
"
,
reguluje te
¿
poziom ich aktywno
œ
ci.
Z kolei przysadka jest kontrolowana przez
podwzgórze mózgu. Podwzgórze pracuje 24 go-
dziny na dob
ê
. monitoruj
¹
c i reguluj
¹
c wszystkie
czynno
œ
ci organizmu. Jest tak
¿
e
Ÿ
ród
ł
em takich
uczu
æ
, jak g
ł
ód. pragnienie i senno
Ͼ
, oraz emoc-
je. Podwzgórze i przysadka s
¹
dwiema jednost-
kami wyj
œ
ciowymi, które mo
¿
na porówna
æ
do
monitora komputera lub drukarki. Otrzymuj
¹
instrukcje z centralnych jednostek przetwarza-
j
¹
cych znajduj
¹
cych si
ê
w pó
ł
kulach mózgowych
i wy
œ
wietlaj
¹
lub drukuj
¹
programy, wed
ł
ug któ-
rych odbywa si
ê
praca innych narz
¹
dów. Mi
êœ
nie
s
¹
kolejnymi urz
¹
dzeniami wyj
œ
ciowymi mózgu.
Wprawiaj
¹
one cia
ł
o w ruch zgodnie z instruk-
cjami przesy
ł
anymi przez obszary motoryczne
mózgu - biokomputera.
WEWN
Ê
TRZNE STRUKTURY MÓZGU
Mózg
Kora mózgowa
Rysunek mózgu
w przekroju ukazuje
wyra
Ÿ
nie g
ł
ówne
struktury tego narz
¹
-
du. Uk
ł
ad limbiczny,
umieszczony we
wzgórzu wzroko-
wym, jest zwi
¹
zany
g
ł
ównie z pami
ê
ci
¹
,
uczeniem si
ê
i od-
czuwaniem emocji.
Podwzgórze
Opony
Mozdzek
Most
J
I
Rdze
ñ
przed
ł
u
¿
ony
Gruczo
ł
przysadki
Cia
ł
o modzelowate
/yCiato
migoaiowate
Cia
ł
o sutkowate
Wzgórze wzrokowe
Uk
ł
ad siateczkowy
Uk
ł
ad limbiczny
1350 g, mózg kobiety wa
¿
y 1200 g. Wynosi to
oko
ł
o 2 procent ca
ł
kowitej wagi cia
ł
a.
Struktura mózgu
Oko
ł
o 90% mózgu przypada na dwie du
¿
e pó
ł
-
kule mózgowe. S
¹
one usytuowane na pozosta-
ł
ych 10 procentach, które sk
ł
adaj
¹
si
ê
z kilku
oddzielnych fragmentpw tkanki mózgowej i prze-
chodz
¹
w rdze
ñ
kr
ê
gowy.
Mózg i rdze
ñ
kr
ê
gowy s
¹
pokryte trzema
warstwami komórek, oponami mózgowymi.
Zarówno one, jak i komory mózgu zawieraj
¹
wodnisty p
ł
yn mózgowo-rdzeniowy. Spe
ł
nia on
funkcj
ê
poch
ł
aniaj
¹
cej wstrz
¹
sy poduszki, a tak
¿
e
doprowadza sk
ł
adniki od
¿
ywcze z krwi i odpro-
wadza uboczne produkty przemiany materii.
Mikroskopijne cegie
ł
ki, z których jest zbu-
dowany mózg, to komórki nerwowe, czyli neuro-
ny. Mózg zawiera ponad 10 miliardów neuronów.
Typowy neuron sk
ł
ada si
ê
z cz
êœ
ci centralnej,
w której znajduje si
ê
j
¹
dro, czyli centrum zarz
¹
-
dzania komórki, jednego grubego w
ł
ókna, ak-
sonu, i wielu delikatnych w
ł
ókienek zwanych
dendrytami. Aksony
ł¹
cz
¹
komórki mózgowe
z innymi cz
êœ
ciami organizmu. Dendryty tworz
¹
œ
cie
¿
k
ê
komunikacyjn
¹
pomi
ê
dzy neuronami.
wielki
ł
adunek elektryczny.
Ł
adunek ten jest pro-
dukowany przez ró
¿
ne ilo
œ
ci na
ł
adowanych elek-
trycznie zwi
¹
zków chemicznych otaczaj
¹
cych wydzielaj
¹
c hormony, które je wy
ł¹
czaj
¹
komórk
ê
i znajduj
¹
cych si
ê
wewn
¹
trz niej. (Praca
baterii polega na wykorzystaniu tego samego zja-
wiska). Impuls pochodz
¹
cy, powiedzmy, z oka,
sprawia,
¿
e pewne substancje zaczynaj
¹
gwa
ł
tow-
nie nap
ł
ywa
æ
do neuronu, zapocz
¹
tkowuj
¹
c prze-
p
ł
yw
ł
adunków elektrycznych przez akson na
wzór pr
¹
du elektrycznego p
ł
yn
¹
cego przez drut.
Na czubku aksonu s
¹
wydzielane zwi
¹
zki che-
miczne. które pobudzaj
¹
do dzia
ł
ania s
¹
siaduj
¹
ce
neurony. W ten sposób informacje z oka zostaj
¹
przekazane do centrum widzenia w mózgu. Tutaj
dokonuje si
ê
ich interpretacji, b
ê
d
¹
cej podstaw
¹
dalszego dzia
ł
ania, np. wysy
ł
ania nowych sygna-
ł
ów, dzi
ê
ki którym poruszymy r
ê
k
¹
.
Wszystkie impulsy s
¹
identyczne. Ka
¿
da cz
êœæ
mózgu potrafi zinterpretowa
æ
nap
ł
ywaj
¹
ce infor-
macje na podstawie ich ilo
œ
ci. Na przyk
ł
ad in-
Przekrój mó
¿
d
¿
-
bardzo silnie
powi
ê
kszony, ukazu-
je spl
¹
tane
œ
cie
¿
ki
nerwowe. Z jednym
j
¹
drem komórki
mo
¿
e kontaktowa
æ
si
ê
nawet 50000 den-
drytów - a ka
¿
dy jest
w stanie przekazy-
wa
æ
jak
¹œ
informacj
ê
z kolejnej komórki
nerwowej.
fi
as
m
a
as
v
Przekazywanie informacji
Mózg otrzymuje informacje od narz
¹
dów zmy-
s
ł
ów - oczu, uszu, nosa, j
ê
zyka i skóry - oraz re-
ceptorów znajduj
¹
cych si
ê
w mi
êœ
niach i recep-
torów temperatury rozrzuconych po ca
ł
ym ciele.
Mo
¿
na je porówna
æ
do urz
¹
dze
ñ
wej
œ
ciowych
komputera - klawiatury czy myszki. Otrzymane
informacje zostaj
¹
przekazane do specjalnych
obszarów odbiorczych pó
ł
kul mózgowych.
Informacje przekazywane przez nerwy to im-
pulsy nerwowe. Przypominaj
¹
w du
¿
ym stopniu
sygna
ł
y elektryczne w obwodzie komputera.
Ka
¿
dy, nawet nie u
¿
ywany, elektron posiada nie-
>1
mm
mm
i
9
51
fi
7\
W:
V
Cia
ł
o cz
ł
owieka 6 - ODRUCHY I REAKCJE Cia
ł
o cz
ł
owieka 8 - FUNKCJE MÓZGU
patrz tak
¿
e
22
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl jajeczko.pev.pl
CIA
Ł
O CZ
Ł
OWIEKA 7
L
Mózg
Ludzki mózg jest cz
ê
sto nazywany
biokomputerem - biologicznym",
poniewa
¿
jest cz
êœ
ci
¹
materii
¿
ywej, a komputerem", poniewa
¿
potrafi zbiera
æ
, przetwarza
æ
, ma-
gazynowa
æ
i porz
¹
dkowa
æ
infor-
macje w
ł
a
œ
nie tak, jak komputer.
biologiczny komputer
-
WIDOK Z PRZODU WIDOK Z GÓRY
dot
¹
d samodzielnie my
œ
le
æ
czy wyci
¹
ga
æ
wnio-
ski. odczuwa
æ
emocje, jak mi
ł
o
Ͼ
, gniew i strach,
czy te
¿
marzy
æ
. Co prawda komputer jest w sta-
nie wykonywa
æ
osza
ł
amiaj
¹
ce operacje matema-
tyczne, jednak nie zaprojektuje samochodu, po-
jazdu kosmicznego czy wie
¿
owca, nie napisze
wiersza ani nie nakr
ê
ci filmu. Po drugie, funkcjo-
nowanie mózgu nie opiera si
ê
wy
ł¹
cznie na im-
pulsach elektrycznych, jak to si
ê
dzieje w przy-
padku komputera, ale tak
¿
e chemicznych.
Zwi
¹
zki chemiczne bior
¹
udzia
ł
w przekazywa-
niu informacji w obr
ê
bie samego mózgu, a tak
¿
e
w wysy
ł
aniu informacji na zewn
¹
trz.
Ludzki mózg jest mi
ê
kk
¹
, szaroró
¿
ow
¹
tkank
¹
.
w kszta
ł
cie olbrzymiego orzecha w
ł
oskiego,
o mocno pofa
ł
dowanej i pomarszczonej po-
wierzchni. Mózg m
ê¿
czyzny wa
¿
y
œ
rednio
A Kora mózgo-
wa stanowi ze-
wn
ê
trzn
¹
cz
êœæ
mózgu. Dwie pó
ł
kule
s
¹
po
ł¹
czone cia
ł
em
modzelowatym.
hocia
¿
powy
¿
sze porównanie daje pewne
wyobra
¿
enie o tym. jak z
ł
o
¿
on
¹
prac
ê
wy-
.
ykonuje mózg. jest ono tylko cz
êœ
ciowo
prawdziwe. Po pierwsze, mózg ma wi
ê
ksz
¹
po-
jemno
Ͼ
i wi
ê
ksze mo
¿
liwo
œ
ci przetwarzania da-
nych. Na przyk
ł
ad
¿
aden komputer nie mo
¿
e jak
WIDOK Z TY
Ł
U
Cz
êœ
ci cia
ł
a
w skali odpowiadaj
¹
-
cej ilo
œ
ci przypo-
rz
¹
dkowanych im
neuronów. Ci
¹
g
ł
e
linie odnosz
¹
do ob-
szarów motorycz-
nych, linie przerywa-
ne - obszarów
zmys
ł
owych.
OBSZARY
ZMYS
Ł
OWE
I MOTORYCZNE
W MÓZGU
r
Œ
cie
¿
ka
nerwów
motorycznych
2b
4
'
Œ
cie
¿
ka
nerwów
zmys
ł
owych
22
1*
21
28
5
20
A Impulsy w
ê
druj
¹
-
ce rdzeniem kr
ê
go-
wym do mózgu: ból
i dotyk (kol. czerwo-
ny); wra
¿
enia prze-
sy
ł
ane przez mi
êœ
nie
(kol. niebieski).
i:
,
31
Obszar motoryczny
CZ
ʌ
CI CIA
Ł
A
1
.
Narz
¹
dy wewn
ê
trzne
I
18. Ma
ł
y palec
19. D
ł
o
ñ
20. Nadgarstek
21. Przedrami
ê
22.
Ł
okie
æ
23. Rami
ê
24. Bark
25. Szyja i g
ł
owa
26. Korpus
27. Biodro
28. Kolano
29. Noga
30. Kostka
31. Stopa
32. Palce u stóp
33. Wydawanie g
ł
osu
34. Wydzielanie
œ
liny
35.
¯
ucie
2
.
Potykanie
3
.
Gard
ł
o
4
.
J
ê
zyk
5
.
Szcz
ê
ka (z
ê
by i dzi
¹
s
ł
a)
6
.
Dolna warga
7
.
Wargi
8
.
Górna warga
9
.
Twarz
10. Nos
11. Oko (ga
ł
ka oczna
powieka)
12. Brew
13. Szyja
14. Kciuk
15. Palec wskazuj
¹
cy
16. Palec
œ
rodkowy
17. Palec serdeczny
I
Obszar zmysfowy
Œ
RODEK MÓZGU
34
21
7 MÓZG - BIOLOGICZNY KOMPUTER
formacje wysy
ł
ane przez d
ł
o
ñ
, która dotkn
êł
a
gor
¹
cej powierzchni, b
ê
d
¹
nap
ł
ywa
ł
y o wiele
szybciej ni
¿
sygna
ł
y wysy
ł
ane przez ucho od-
bieraj
¹
ce, na przyk
ł
ad
œ
piew ptaka. W ten sposób
mózg mo
¿
e zadecydowa
æ
, która informacja ma
wi
ê
ksze znaczenie dla organizmu.
Impulsy nerwowe przemieszczaj
¹
si
ê
w mózgu
z pr
ê
dko
œ
ci
¹
do 400 km/godz. Co sekund
ê
przez
jeden neuron mo
¿
e przej
Ͼ
200 impulsów.
W przeciwie
ñ
stwie do komputera
,
który mo
¿
emy
wy
ł¹
czy
æ
, mózg jest nieustannie aktywny. Nawet
podczas snu 50 milionów impulsów przep
ł
ywa
z i do mózgu co sekund
ê
, co wymaga tyle energii.
co praca 10-watowej
¿
arówki.
Po
ł¹
czenia chemiczne
W przekazywaniu impulsów pomagaj
¹
pewne
zwi
¹
zki chemiczne, podobnie mózg ma do pomo-
cy specyficzne substancje. Nazywamy je hormo-
nami. Spe
ł
niaj
¹
funkcj
ê
s
ł
u
¿
b pocztowych orga-
nizmu. W organizmie mo
¿
na wyró
¿
ni
æ
ponad 30
ró
¿
nych rodzajów hormonów produkowanych
przez gruczo
ł
y wydzielania wewn
ê
trznego, jak
trzustka, tarczyca, jajniki czy j
¹
dra. Gruczo
ł
y wy-
dzielaj
¹
hormony do krwiobiegu, który dostarcza
je w odpowiednie miejsce.
Podczas gdy impulsy nerwowe szybko si
ê
przemieszczaj
¹
i maj
¹
natychmiastowe dzia
ł
anie.
hormony wywo
ł
uj
¹
wolne, d
ł
ugotrwa
ł
e zmiany,
jak wzrost, rozwój narz
¹
dów p
ł
ciowych oraz ma-
gazynowanie i wykorzystanie energii pobieranej
z po
¿
ywienia. Wszystkie gruczo
ł
y wydzielania
wewn
ê
trznego znajduj
¹
si
ê
pod wp
ł
ywem gru-
czo
ł
u przysadki. Ta maj
¹
ca wielko
Ͼ
ziarnka
grochu struktura, le
¿¹
ca u podstawy mózgu, dzia-
ł
a jak system operacyjny albo program g
ł
ówny
komputera. Kieruje prac
¹
innych gruczo
ł
ów.
lub
w
ł¹
czaj
¹
"
,
reguluje te
¿
poziom ich aktywno
œ
ci.
Z kolei przysadka jest kontrolowana przez
podwzgórze mózgu. Podwzgórze pracuje 24 go-
dziny na dob
ê
. monitoruj
¹
c i reguluj
¹
c wszystkie
czynno
œ
ci organizmu. Jest tak
¿
e
Ÿ
ród
ł
em takich
uczu
æ
, jak g
ł
ód. pragnienie i senno
Ͼ
, oraz emoc-
je. Podwzgórze i przysadka s
¹
dwiema jednost-
kami wyj
œ
ciowymi, które mo
¿
na porówna
æ
do
monitora komputera lub drukarki. Otrzymuj
¹
instrukcje z centralnych jednostek przetwarza-
j
¹
cych znajduj
¹
cych si
ê
w pó
ł
kulach mózgowych
i wy
œ
wietlaj
¹
lub drukuj
¹
programy, wed
ł
ug któ-
rych odbywa si
ê
praca innych narz
¹
dów. Mi
êœ
nie
s
¹
kolejnymi urz
¹
dzeniami wyj
œ
ciowymi mózgu.
Wprawiaj
¹
one cia
ł
o w ruch zgodnie z instruk-
cjami przesy
ł
anymi przez obszary motoryczne
mózgu - biokomputera.
WEWN
Ê
TRZNE STRUKTURY MÓZGU
Mózg
Kora mózgowa
Rysunek mózgu
w przekroju ukazuje
wyra
Ÿ
nie g
ł
ówne
struktury tego narz
¹
-
du. Uk
ł
ad limbiczny,
umieszczony we
wzgórzu wzroko-
wym, jest zwi
¹
zany
g
ł
ównie z pami
ê
ci
¹
,
uczeniem si
ê
i od-
czuwaniem emocji.
Podwzgórze
Opony
Mozdzek
Most
J
I
Rdze
ñ
przed
ł
u
¿
ony
Gruczo
ł
przysadki
Cia
ł
o modzelowate
/yCiato
migoaiowate
Cia
ł
o sutkowate
Wzgórze wzrokowe
Uk
ł
ad siateczkowy
Uk
ł
ad limbiczny
1350 g, mózg kobiety wa
¿
y 1200 g. Wynosi to
oko
ł
o 2 procent ca
ł
kowitej wagi cia
ł
a.
Struktura mózgu
Oko
ł
o 90% mózgu przypada na dwie du
¿
e pó
ł
-
kule mózgowe. S
¹
one usytuowane na pozosta-
ł
ych 10 procentach, które sk
ł
adaj
¹
si
ê
z kilku
oddzielnych fragmentpw tkanki mózgowej i prze-
chodz
¹
w rdze
ñ
kr
ê
gowy.
Mózg i rdze
ñ
kr
ê
gowy s
¹
pokryte trzema
warstwami komórek, oponami mózgowymi.
Zarówno one, jak i komory mózgu zawieraj
¹
wodnisty p
ł
yn mózgowo-rdzeniowy. Spe
ł
nia on
funkcj
ê
poch
ł
aniaj
¹
cej wstrz
¹
sy poduszki, a tak
¿
e
doprowadza sk
ł
adniki od
¿
ywcze z krwi i odpro-
wadza uboczne produkty przemiany materii.
Mikroskopijne cegie
ł
ki, z których jest zbu-
dowany mózg, to komórki nerwowe, czyli neuro-
ny. Mózg zawiera ponad 10 miliardów neuronów.
Typowy neuron sk
ł
ada si
ê
z cz
êœ
ci centralnej,
w której znajduje si
ê
j
¹
dro, czyli centrum zarz
¹
-
dzania komórki, jednego grubego w
ł
ókna, ak-
sonu, i wielu delikatnych w
ł
ókienek zwanych
dendrytami. Aksony
ł¹
cz
¹
komórki mózgowe
z innymi cz
êœ
ciami organizmu. Dendryty tworz
¹
œ
cie
¿
k
ê
komunikacyjn
¹
pomi
ê
dzy neuronami.
wielki
ł
adunek elektryczny.
Ł
adunek ten jest pro-
dukowany przez ró
¿
ne ilo
œ
ci na
ł
adowanych elek-
trycznie zwi
¹
zków chemicznych otaczaj
¹
cych wydzielaj
¹
c hormony, które je wy
ł¹
czaj
¹
komórk
ê
i znajduj
¹
cych si
ê
wewn
¹
trz niej. (Praca
baterii polega na wykorzystaniu tego samego zja-
wiska). Impuls pochodz
¹
cy, powiedzmy, z oka,
sprawia,
¿
e pewne substancje zaczynaj
¹
gwa
ł
tow-
nie nap
ł
ywa
æ
do neuronu, zapocz
¹
tkowuj
¹
c prze-
p
ł
yw
ł
adunków elektrycznych przez akson na
wzór pr
¹
du elektrycznego p
ł
yn
¹
cego przez drut.
Na czubku aksonu s
¹
wydzielane zwi
¹
zki che-
miczne. które pobudzaj
¹
do dzia
ł
ania s
¹
siaduj
¹
ce
neurony. W ten sposób informacje z oka zostaj
¹
przekazane do centrum widzenia w mózgu. Tutaj
dokonuje si
ê
ich interpretacji, b
ê
d
¹
cej podstaw
¹
dalszego dzia
ł
ania, np. wysy
ł
ania nowych sygna-
ł
ów, dzi
ê
ki którym poruszymy r
ê
k
¹
.
Wszystkie impulsy s
¹
identyczne. Ka
¿
da cz
êœæ
mózgu potrafi zinterpretowa
æ
nap
ł
ywaj
¹
ce infor-
macje na podstawie ich ilo
œ
ci. Na przyk
ł
ad in-
Przekrój mó
¿
d
¿
-
bardzo silnie
powi
ê
kszony, ukazu-
je spl
¹
tane
œ
cie
¿
ki
nerwowe. Z jednym
j
¹
drem komórki
mo
¿
e kontaktowa
æ
si
ê
nawet 50000 den-
drytów - a ka
¿
dy jest
w stanie przekazy-
wa
æ
jak
¹œ
informacj
ê
z kolejnej komórki
nerwowej.
fi
as
m
a
as
v
Przekazywanie informacji
Mózg otrzymuje informacje od narz
¹
dów zmy-
s
ł
ów - oczu, uszu, nosa, j
ê
zyka i skóry - oraz re-
ceptorów znajduj
¹
cych si
ê
w mi
êœ
niach i recep-
torów temperatury rozrzuconych po ca
ł
ym ciele.
Mo
¿
na je porówna
æ
do urz
¹
dze
ñ
wej
œ
ciowych
komputera - klawiatury czy myszki. Otrzymane
informacje zostaj
¹
przekazane do specjalnych
obszarów odbiorczych pó
ł
kul mózgowych.
Informacje przekazywane przez nerwy to im-
pulsy nerwowe. Przypominaj
¹
w du
¿
ym stopniu
sygna
ł
y elektryczne w obwodzie komputera.
Ka
¿
dy, nawet nie u
¿
ywany, elektron posiada nie-
>1
mm
mm
i
9
51
fi
7\
W:
V
Cia
ł
o cz
ł
owieka 6 - ODRUCHY I REAKCJE Cia
ł
o cz
ł
owieka 8 - FUNKCJE MÓZGU
patrz tak
¿
e
22
[ Pobierz całość w formacie PDF ]