2

MACIEJ DEMEL

KRYTYKA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO – 1973 rok

1.      system wf w szkole jest ograniczony do ćwiczeń cielesnych (usportowionych)

2.      funkcje założone wf są niewspółmierne do rzeczywistych (kadłubowość programu wf)

3.      program wf jest nastawione na cele doraźne, z pominięciem perspektywistycznych (przewaga aktualizacji nad prospekcją)

4.      program obejmuje tylko ćwiczenie narządu ruchu, pomija inne zabiegi związane również z ciałem (dietetykę, hartowanie, higienizację trybu życia, technologię wypoczynku, samodzielną pracę nad sobą, swoim zdrowiem, sprawnością i urodą)

5.      powszechność przekonania, że sport jest jedynym przejawem wf

6.      program wf nie jest korelowany z programami innych przedmiotów (brak zaplecza teoretycznego)

7.      polska szkoła nie wychowuje dla spraw zdrowia (brak wychowania zdrowotnego)

KONKLUZJE

Usportowienie programów wf pociąga za sobą

niedocenianie rangi przedmiotu wf i nauczyciela wf

tylko 14% uczniów ma predyspozycje do osiągania

wyników w sporcie, 86% uczniów frustruje się sportem

PRZYCZYNY

1.      uznanie wf za przedmiot typowo dydaktyczny, z pominięciem funkcji wychowawczej – nauczyciel stał się instruktorem ćwiczeń cielesnych

2.      wf gratyfikuje sport, konsekwencje tego:

a)      elitarność sportu zakłada selekcję i eliminację

b)     operowanie skalą bezwzględną w sporcie prowadzi do frustracji większości uczestników wf

c)      kreowanie przez sport negatywnych wzorów wychowawczych

d)     sport masowy się nie sprawdził

KONCEPCJA WF  i  KF

1.      koncepcja wychowania fizycznego powinna obejmować wszystkie wartości, które się wiążą                   z funkcjonowaniem zdrowego człowieka: budowa, sprawność fizyczna (wydolność) i uroda ciała, postawy i przekonania, nawyki, odporność

2.      masowa kf powinna wykraczać poza ramy sportu

3.      krzewienie kf powinno związane być z kształtowaniem świadomej, afirmatywnej, aktywnej postawy wobec ciała i jego potrzeb

4.      wf powinno być kursem propedeutycznym przygotowującym do przeszłego życia                             (różnych ról życiowych np. zawodowych, rodzinnych)

5.      wf jest fundamentem sportu, rekreacji, turystyki, a nie szeregowym składnikiem kultury fizycznej

6.  programy wf powinny obejmować formy szkolne (lekcyjne, pozalekcyjne) oraz pozaszkolne

TREŚĆ PROGRAMU

Program wf powinien obejmować:

·                konkretne umiejętności władania ciałem

·                ogólne usprawnienie ruchowe

·                hartowanie

·                określone wiadomości

·                kształtowanie trwałych potrzeb i nawyków aktywności fizycznej

·                formowanie postaw intelektualno – emocjonalnych wobec organizmu i jego potrzeb

·                wiązanie celów doraźnych wf z celami perspektywistycznymi

·                równoważenie funkcji hedoniczno-rekreacyjnej z systematyczną

pracą nad własnym doskonaleniem

METODY PRACY

1.      formy teoretycznej podbudowy wf

2.      wprowadzenie samokontroli i samooceny (włączenie świadomości wychowanka do procesu wf,           co zwiększa gwarancję trwałych nawyków aktywności fizycznej i postaw wobec ciała)

3.      PODRĘCZNIKI WF (kwestie rozwoju, zdrowia oraz mistrzostwa na miarę własną)

4.      zadania domowe z wf (systematyczna praca nad sobą)

5.      samorządność wychowanków (wdrażanie do odpowiedzialności i samodzielności)

6.      metoda działania skojarzonego (konsultacje rodziców z nauczycielem wf         w sprawach rozwoju fizycznego, zdrowia, sprawności fizycznej swoich dzieci)

7.      wszelkie metody nauczania ruchu

8.      metody diagnostyczne, prognostyczne, kontroli efektów

PROFIL ZAWODOWY NAUCZYCIELA WF

Nauczyciel wf pełnił do tej pory rolę instruktora ćwiczeń ruchowych

i specjalisty jednej lub kilku dyscyplin sportowych

Nauczyciel wf powinien uczyć (teoretycznie i praktycznie):

·           życia zgodnie z normami higieny

·           dzielenia czasu między naukę, pracę i wypoczynek

·           kształtowania ciała

·           doskonalenia zdrowia

·           pielęgnowania urody

·           elementów dietetyki

·           samokontroli rozwoju somatycznego i motorycznego

Źródło:

Demel M., Szkice krytyczne o kulturze fizycznej, Warszawa 1973.

opracował Artur Ziółkowski