HENRYK GRABOWSKI
Edukacja fizyczna = Wychowanie w trosce o ciało
Celem potocznie rozumianego wychowania fizycznego jest proces edukacji dzieci i młodzieży w tej dziedzinie rzeczywistości społecznej.
Edukacja fizyczna to międzypokoleniowy przekaz wzorów wartości związanych z ciałem oraz odpowiadających im zachowań (czyli tego co nazywamy kulturą) z intencją przygotowania młodego pokolenia do dorosłego życia.
Edukacja fizyczna wiąże się to z przygotowaniem młodych pokoleń do wzięcia na siebie odpowiedzialności za zdrowie, sprawność, budowę i urodę własnego ciała po zakończeniu edukacji szkolnej.
Edukacja fizyczna polega to na doraźnym kształtowaniu ciała, jak również na kształtowaniu osobowości pod kątem dbałości o ciało, które po ukończeniu edukacji szkolnej nie zależy od poziomu sprawności organizmu, lecz od stanu świadomości na temat jej znaczenia.
Wychowanie fizyczne jako
„WYCHOWANIE W TROSCE O CIAŁO”
Wg H. Grabowskiego taką koncepcję wychowania fizycznego, ponieważ zawiera ona w sobie zarówno elementy kształcenia (głównie oddziaływanie na ciało) oraz elementy wychowania (kształtowanie postaw) należałoby nazywać edukacją fizyczną.
Struktura edukacji fizycznej
POSTAWA PROSOMATYCZNA to trwała osobowościowa dyspozycja do podejmowania w dorosłym życiu ucznia działań na rzecz dbałości o ciało (Wiem i potrafię dbać o swoje ciało).
POSTAWA PROSPOŁECZNA to trwała osobowościowo-moralna dyspozycja ucznia przejawiająca się w umiejętnościach społecznych i moralnym życiu dorosłego człowieka (Wiem i potrafię żyć w społeczeństwie, a raczej żyje przykładnie dla społeczeństwa).
PRAWA FIZYCZNEGO KSZTAŁCENIAcel- kształtowanie sprawności władania ciałem
Prawo wszelkiego ćwiczenia (Grabowski) – rozwijają i doskonalą się tylko te narządy, które są ćwiczone (narząd ruchu obejmuje ponad połowę masy ciała, mózg waży około 2% masy ciała).
Prawo nadregeneracji (Uchtomski) – procesy odnowy biologicznej po wysiłku odbywają się z nadwyżką (np. po treningu wytrzymałościowym wzrasta próg AT oraz ilość włókien ST, spada ilość produkowanego LA).
Prawo aktywnego wypoczynku (Frołowicz) – wysiłek szkolny powoduje zmęczenie, zaś aktywny wypoczynek usuwa negatywne skutki zmęczenia i zapewnia właściwy rozwój wychowanka.
PRAWA FIZYCZNEGO WYCHOWANIAcel- rozwój postaw dbałości o ciało i postaw moralnych
Prawo efektu (Thorndike’a)– wychowanek nabywa te zachowania, którym w okresie ich uczenia towarzyszył stan przyjemności (i odwrotnie).
Prawo sukcesu (Skinner) - sukces wzmacnia uczone zachowanie, porażka je wygasza.
Prawo reaktancji (Brehma) – wychowanek, któremu ograniczamy wolność wyboru form aktywności ruchowej przejawia niechęć do narzucanych przez wychowawcę rozwiązań.
Prawo dysonansu poznawczego (Festingera) – wychowanek, przejawia skłonność do usuwania (nie zapamiętywania) przykrych napięć spowodowanych niezgodnością docierających do niego informacji (np. o negatywnych skutkach palenia papierosów) z uświadamianym obrazem własnej osoby (np. jestem osobą „wyluzowaną”).
Prawo konformizmu (Ascha) - wychowanek zaaprobuje propozycje, zachowania, które będą możliwe do przyjęcia dla większości innych ludzi lub większości jego rówieśników.
Prawo zaangażowania (Cialdini) - wychowanek jest bardziej podatny na wpływ wychowawcy, jeśli wcześniej zostanie przez N odpowiednio zaangażowany emocjonalnie (zmotywowany).
Przesłanki empiryczne fizycznej edukacji (wg H. Grabowskiego)
1. Zaniedbań w stymulacji rozwoju fizycznego z okresu młodości później odrobić się nie da.
2. Nawet intensywny trening fizyczny w młodości nie zapewnia sprawności organizmu w późniejszych dekadach życia.
3. O trwałości efektów fizycznej edukacji nie decyduje bezwzględna sprawność i wydolność organizmu (jako rezultat wyćwiczenia ciała), lecz postawa wobec ciała i jego potrzeb (jako skutek oddziaływania na osobowość).
... [ Pobierz całość w formacie PDF ]