Dawid Piróg

CNiB ŻAK Dąbrowa Górnicza

semestr 2 BHP

Praca zaliczeniowa z przedmiotu Techniczne Bezpieczeństwo Pracy

Temat: Wymagania BHP przy obsłudze urządzeń wytwarzających pole magnetyczne.

Pole elektromagnetyczne to jeden z czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy i odnoszą się do niego postanowienia Kodeksu Pracy oraz rozporządzenia wykonawcze ustanowione przez Ministra Właściwego do Spraw Pracy i Ministra Zdrowia, a także Polskie Normy.

Zasady dopuszczalnej ekspozycji pracowników na pola elektromagnetyczne zakresu częstotliwości 0 Hz-300 GHz określone są w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dn. 29 listopada 2002 r. w sprawie najważniejszych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Zał. 2, Część E. Pola i promieniowanie elektromagnetyczne z zakresu częstotliwości 0 Hz-300 GHz (Dz. U. Nr 217,

poz. 1833) oraz w Polskiej Normie PN-T-06580:2002.

Przepisy te wprowadzają zasadę stref ochronnych:

- niebezpiecznej – rozumianej jako obszar, w którym pracownikom nie wolno przebywać

                              (dozwolone jest przebywanie jedynie w specjalnych kombinezonach

                              ekranujących, ograniczających narażenie),

- zagrożenia – rozumianej jako obszar, w którym dopuszczone jest przebywanie

pracowników zatrudnionych przy źródłach przez czas krótszy od 8 godzin na dobę, zależny od natężenia pola, tak aby wskaźnik ekspozycji był < 1,

- pośredniej – rozumianej jako obszar, w którym dopuszczone jest przebywanie

pracowników zatrudnionych przy źródłach w ciągu całej zmiany roboczej.

Strefy ochronne pełnią role analogiczną do wartości NDN i NDS, stosowanych przy rozpatrywaniu narażenia na inne czynniki fizyczne i chemiczne [1].

NDN pól elektromagnetycznych to wartości natężenia pola elektrycznego i magnetycznego (E, H) dopuszczalne przy 8-godzinnej ekspozycji pracowników. Są to wartości graniczne natężenia pola e-m strefy zagrożenia i strefy pośredniej.

Obszar poza strefami ochronnymi jest obszarem strefy bezpiecznej, w którym można przebywać bez ograniczeń.

Ww. rozporządzenie w sprawie NDS i NDN określa szczegółowo parametry charakteryzujące pole e-m dla celów ochronnych:

1.      Środowiskowe:

- widmo częstotliwości,

- natężenie pola magnetycznego o ogólnym działaniu na organizm człowieka,

- natężenie pola elektrycznego, natężenie pola magnetycznego o działaniu

  miejscowym na kończyny pracownika – w zakresie częstotliwości od 0 Hz -800 kHz

2.      Do oceny ryzyka:

-       dozę rzeczywistą pola magnetycznego strefy zagrożenia,

-       dozę rzeczywistą pola elektrycznego strefy zagrożenia,

-       wskaźnik ekspozycji w strefie zagrożenia (W).

Rozporządzenie nakłada na pracodawcę obowiązek oznakowania urządzeń wytwarzających pola elektromagnetyczne i obszarów występowania silnych pól jako zasięgu stref ochronnych.

Zasady oznakowania znakami ostrzegawczymi stref ochronnych i źródeł promieniowania elektromagnetycznego określają Polskie Normy:

-       PN-74/T-06260 Źródła promieniowania elektromagnetycznego. Znaki ostrzegawcze.

-       PN-93/N-01256/03 Znaki bezpieczeństwa. Ochrona i higiena pracy.

Klasyfikacja ekspozycji zawodowej pracowników na pola elektromagnetyczne ze względu na wielkość narażenia zawarta jest w normie PN-T-06580-1: 2002 Ochrona pracy w polach i promieniowaniu elektromagnetycznym w zakresie częstotliwości od 0 Hz do 300 Hz [13].

Norma ta wyróżnia ekspozycje:

-       niebezpieczną – ekspozycja na pola ze strefy niebezpiecznej, niezależnie od wartości wskaźnika ekspozycji W,

-       nadmierną – ekspozycja na pola ze strefy zagrożenia,

jeśli wskaźnik ekspozycji W > 1,

-       dopuszczalną – ekspozycja na pola ze strefy pośredniej lub zagrożenia, jeżeli wskaźnik ekspozycji W nie przekracza 1,

-       pomijalną – ekspozycja pracowników na pola ze strefy bezpiecznej.

Zasady ekspozycji pracowników młodocianych i kobiet w ciąży określone są w:

– rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 r. w sprawie

wykazu prac wzbronionych młodocianych i warunków ich zatrudniania

przy niektórych z tych prac (Dz. U. Nr 200, poz. 2047 ze zm.).

– rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r. w sprawie

wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet

(Dz. U. z 1996 r., Nr 114, poz. 545, zm.: Dz. U. z 2002 r., Nr 127, poz. 1092).

Zgodnie z ww. przepisami wzbronione jest zatrudnianie kobiet w ciąży i młodocianych przy pracach w zasięgu pól elektromagnetycznych o natężeniach przekraczających wartości dla strefy bezpiecznej.

Obowiązki pracodawcy zatrudniającego pracowników w warunkach narażenia na pola elektromagnetyczne stref ochronnych

Pracodawca (art. 207 Kodeksu pracy) ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. Obowiązany jest m.in.:

– zawiadomić w terminie 30 dni właściwego okręgowego inspektora pracy

   i właściwego państwowego inspektora sanitarnego o rozpoczętej działalności

  (tu: związanej z wytwarzaniem pól elektromagnetycznych) – art. 209 KP,

– stosować maszyny i urządzenia zabezpieczające pracownika przed  

   promieniowaniem – art. 215 KP,

– wyposażać maszyny lub urządzenia (tu: będące źródłem pól e-m) w dodatkowe

   zabezpieczenia, w przypadku, gdy konstrukcja zabezpieczenia maszyny lub

   urządzenia jest uzależniona od warunków lokalnych – art. 216 KP,

– wyposażać stanowiska pracy wyłącznie w maszyny i urządzenia spełniające  

   wymagania dot. oceny zgodności* – art. 217 KP,

*Uwaga:

1. Wyroby będące  źródłem pól e-m muszą  być  zgodne z dyrektywami nowego podejścia (m.in. maszynową , niskonapięciową , dotyczącą  kompatybilno...